Al jaren maak ik schetsen van een lege kamer, vaak met een open deur. Meestal met een stuk vloer, twee zichtbare muren, misschien ook een stuk plafond. Licht van een onzichtbaar raam. Een lege stoel, soms omgevallen.

Nooit werd zo'n schets een prent, zelfs niet een maakbaar ontwerp. Ongemakkelijke schetsen. Meer bedoelingen dan beeld. Maar wat dan  en waarom? Nu eindelijk een prent, veel eenvoudiger dan ik dacht. Een wand met een openstaande deur. Nou, en? Waarom ik zoiets maak? Ik weet het niet, nog steeds niet.

Er zijn voor mij wel wat stemmingen mee verbonden, humeuren, buien, zacht suizelen. Ik zal proberen er wat van te op te roepen door werk van anderen te laten zien. Eerst Edward Hopper:

Edward Hopper, 1963, "Sun in an empty room", olieverf op doek, 73 × 100.3 cm.

Hopper (1882 - 1967) maakte niet veel schilderijen, vaak maar twee per jaar, dus dit was een van zijn laatste schilderijen. Geen open deur maar een raam. Merk op dat het licht en de schaduwen niet zoveel te maken hebben met het licht dat via het raam zou kunnen binnenvallen. Er is een suggestie van een "echte" kamer en "echt licht" maar eigenlijk is het een vrij abstract schilderij: zulk invallend licht in een kamer kan niet bestaan. Behalve misschien in het hoofd van de schilder. Waar gaat dit schilderij over? Hopper zelf zei daarover "I am after me" [vert.: "ik zoek mijzelf"]. Ook een beetje abstract.

Natuurlijk moet ook de Deen Vilhelm Hammershøi (1864 - 1916) met meer dan zestig interieurs geciteerd worden - altijd in gedempte, gekleurde grijzen:

Vilhelm Hammershøi, "Witte deuren. Strandgade 30", 1899, olieverf op doek, 42 x 39 cm.

Strandgade 30 was het adres in Kopenhagen waar hij meer dan tien jaar woonde. Het toen  spaarzaam gemeubileerde en in grijstinten geschilderde appartement heeft hij tientallen keren geschilderd, vaak ook met zijn vrouw Ida, op de rug gezien, in beeld. De deuren geven toegang tot net zulke lege ruimten, achter het raam is niets. Wat heeft Hammershoi ons willen laten zien? Hij geeft een locatie maar wie, behalve hijzelf, zou dit daar hebben aangetroffen? 

Tenslotte een citaat van meer dan 100 jaar later, een houtsnede van Eline Brontsema (1988):

Eline Brontsema, "In verval: Logeerkamer", houtsnede 40 x 32 cm, 2023.

Zelf zegt ze over haar interieurs: "Het is niet echt een fantasiewereld, dat klinkt alsof je wilt wegvluchten, maar gewoon een wereld waarin je zelf graag wilt zijn" (NRC, 8 april 1024).

Als je een tijdje naar deze beelden kijkt, ga je merken dat er geen geluid is in die ruimtes, dat het er stil is, geen geluid van binnen en niet van buiten, geen ademhaling, geen suizen of tikken van bestaan. Misschien laten deze beelden ons zien hoe de dingen zijn als wij er niet zijn. Alleen, omringd door andere dingen, stil, ieder met eigen dromen.

Beelden van interieurs gaan ook over herinneren en verlangen, over binnen en buiten, over daar waar wij even niet zijn, niet kijken. Die plek is prominent aanwezig in Kamer 14, misschien wel het hoofdonderwerp van de prent, de plek waar onze angsten, onze woede en onze lust zich verschuilen. Maar er is ook stilte, wachten, flarden van verdwenen muziek, Música Callada van Federico Mompou.

"Kamer 14", houtsnede 2025, 35 x 46 cm, afbeelding 25 x 36 cm.

Mijn camera is niet goed genoeg om ook de details van de donkere vloer te zien: de naden tussen de bruine planken, de iets donkerder plint, de schaduw van de deur op de vloer. Kom dus maar kijken, naar de echte prent.

Kamer 14 is gedrukt in een oplage van 10 op 300 grs Hahnemühle 1584 in vellen van 36 x 46 cm. Het beeld zelf meet 25 x 35.5 cm. De onderrand van ieder vel is een scheprand, sommige vellen hebben een watermerk. Kamer 14 is te koop voor € 375.-.

Borken '25

Binnenkort sta ik weer op de leukste en grootste grafiekbeurs van NW-Europa: in Borken, op ongeveer een uurtje rijden vanaf Arnhem. Meer dan 60 top-grafici uit Duitsland en Nederland. Parkeren en toegang gratis!

Kunstuitleen Friesland

Ik werd benaderd door Kunstuitleen Friesland met de vraag of ik daar zou willen exposeren. Op een industrieterrein aan de rand van Leeuwarden, dat wel, maar je kunt er makkelijke parkeren. Smaakvol ingericht, mooie expositieruimte. Voor mij een nieuw publiek. Ik zal er zijn van 3 mei tot 7 juni as.

Expositieruimte in Kunstuitleen Friesland