De hondenwacht is, op een varend schip, de wacht van 00 tot 04 uur - gedurende de late nacht dus. 's Zomers kan het, op onze breedten, al wat licht worden om 04 uur. Deze prent gaat over de vele uren die ik, zeilend met vrienden, 's nachts op het water ben geweest. Op het Ijsselmeer, de Waddenzee, de Noordzee.

'S nachts alleen op wacht,  straks wordt het licht maar nu nog niet. In de verte lichten, betonning van de vaargeul langs de kust, aanloop van een zeegat of een haven, ondieptes, andere schepen. Voor anker en varend. Wat doet dat schip daar? Veel sneller en veel groter dan wij. Vaak niemand op de brug, automatische radarwacht en wij zijn maar een heel klein stipje, dat steeds even verdwijnt in een golfdal. 

Kouwe voeten. Is er nog koffie? Gadverdamme, koud en bitter. Nog een uurtje maar. Snel even naar beneden, naar de kaartentafel. Rood licht. De GPS, waar zijn we?

Aflossing, toilet. Even overleg; hoe ging het, waar zijn we nu. Dat schip daar, rare verlichting, lijkt deze kant op te komen. Visser, supplier? Wat denk jij? Laatste weerbericht.

En dan lekker nog een paar uurtjes in je slaapzak, wakker worden van gerommel in de kajuit, geur van verse koffie, warme voeten. Overstag, opeens lig je anders in je kooi.  De motor start, grootzeil omlaag. Langzaam klim ik mijn slaapzak uit, de nieuwe dag in.  Fijn was het, heel fijn.

"Hondenwacht", gemengde techniek, 37 x 26 cm (afbeelding 120 x 282 mm)

Gemengde techniek? Ja: de "basis" (zee, verstaging, lucht) is een houtsnede, de kleine lichtjes heb ik met een kroontjespen en een mal op de horizon getekend, de wolkenlucht heb ik met verschillende kleuren op de vlakke plaat getamponeerd (terwijl ik dit schrijf moet de prent nog wat verder drogen voordat ik de lichtjes erop kan tekenen). Geen twee prenten zijn dus precies gelijk. Maar dat geeft niet, want u koopt er toch maar één.

"Hondenwacht" is in een oplage van 12 stuks gedrukt op 300 grs Arches velin Rives-BFK noir en te koop voor € 250.-.

Aardig is om in dit verband een gedichtje van de Vlaamse, in Oostende geboren, schrijver Karel Jonckheere (1906 - 1993 te citeren - we delen, met een tussenruimte van bijna 75 jaar en onder totaal verschillende omstandigheden, toch veel van dezelfde ervaringen:

Troostelijk Bestek¹
Mijn eigen schip en toch de hondenwacht,
terwijl wie meevaart in de arme hutten
te slapen ligt of zich het hoofd mag stutten
en naast zijn lamp op lief en brieven lacht.
Ik ril en staar gespannen door de nacht,
bevreesd bij de kompasdoos in te dutten
en vind alleen om mij voor droom te schutten
het zwaar besef der te vervoeren vracht.
Zie ik een licht dat onze koers doorsnijdt,
maar ver vooruit zodat het ons niet hindert
en evenmin zijn stage vaart vermindert,
dan weet ik mij één ogenblik bevrijd:
hoe eenzaam ook de geest op late waak,
elke andre schijn wordt een vertrouwde baak

¹Een "bestek" is, in deze context, een op basis van waarnemingen geschatte positie van een schip.

Het gedichtje werd gepubliceerd in De Nieuwe Stem, Jaargang V, pp. 673, 1950 - een maandblad voor cultuur en politiek dat verscheen in Nederland, Vlaanderen, Indonesië, Suriname en de Antillen. Een jaar later publiceerde Jonckheere een dichtbundel met de titel "De hondenwacht".

Tot zover over de hondenwacht.

Eveneens in Oostende, maar 25 jaar eerder, in 1881, werd Leon Spilliaert geboren - en van de grootste Belgische schilders ooit.

Leon Spilliaert, 1908, "Zelfportret met rood potlood", gewassen inkt, gouache en pastel op papier. 85 x 69 cm.

En zo heb ik een bruggetje geslagen naar een belangrijke tentoonstelling in het Haags Kunstmuseum: "Dirk Braeckman - Leon Spilliaert: Nachtdieren".

Leon Spilliaert - heb je vast nooit van gehoord. Had ik ook niet toen ik mij in het eerste jaar van de academie wat vreemd en ontheemd voelde. Gelukkig had ik toen een docent, Xandra Donders, die mij deze tovenaar aanwees. En plots werd mij veel duidelijk ook al weet ik nu niet meer zo precies wat dat dan wel was. Voor mij was het een openbaring dat je zó ook wat kon zeggen, wat kon laten zien.

Ga dus maar gewoon kijken; in het echt zijn zijn tekeningen en schilderijen nog veel raadselachtiger en betoverender dan op het scherm van je peeceetje. Zo maak je nog eens iets mee en iets heel anders bovendien.

Tenslotte meld ik met genoegen en onbescheiden trots dat ik aan het einde van de maand in het IBKK Kunstzentrum op de beurs "PaperPrint2024" in Bochum ben, samen met 27 andere kunstenaars uit Duitsland en Nederland. Wordt vast leuk!